Hoogtekaart Sumar en Aldegea

Dit deel van de Wâlden ligt aan de zuidwest kant van de Leien. Eind 17e eeuw lag op de plaats van het meer nog een uitgestrekt hoogveen. In de 18e eeuw is door vervening het meer ontstaan. De Wâldwei deelt het gebied in tweeën. Het noordelijke deel met Garyo, Sumar en Sumarreheide is ontgonnen vanuit de Wide Ie in het noorden en valt onder Tytsjerksteradiel. Het zuidelijk deel met Aldegea, Nijegea en de Pein is ontgonnen vanuit het zuiden en behoort tot de gemeente Smallingerland.