Schema van terpen, dijken en polders

de Moederpolders

In de 9e en 10e eeuw werd de zee weer wat actiever. Onafhankelijk van elkaar begon een aantal regio's met de aanleg van ringdijken om het dorpsgebied te beschermen. Dit zijn de Moederpolders, polders waarmee de periode van dijkbouw is begonnen. Er zijn 4 moederpolders van de eerste generatie: De Winamerpolder, polder Tsjom-west, Eastereiner-polder en de polder van Hartwert-Wytmarsum. Bij de twee laatste twee heeft zeker meegespeeld dat door de veenontginningen in het zuiden de bodem was begonnen te dalen. Hierdoor vergrote de komberging van Marneslenk en Middelzee in het achterland. Door de toegenomen stroming waren deze uigegroeid tot brede estuaria. In het relatief lage zuidelijke deel van de kwelder van Westergo nam de wateroverlast sterk toe.

Op de foto zien we de Kloosterweg tussen Hartwert en Burchwert. De weg ligt op het noordoostelijke dijkvak van de Moederpolder van Hartwert-Wytmarsum, waarin ook de latere stad Boalsert ligt. Oudere historische dijken zijn vaak herkenbaar aan een slingerende loop. Dijken werden aangelegd over de hogere ruggen en oeverwallen in een landschap. We zien de kerktoren van Burchwert aan de horizon, links ligt het polderlandschap, rechts was het buitendijkse gebied. In de periode rond het jaar 1000 lag de polder als een eiland in een soort Waddenlandschap met grote slenken, kreken en prielen, tussen de Middelzee en Marneslenk in. Buiten de polder zal het landschap waarschijnlijk een mozaïek van slikken met hogere stukken kwelder zijn geweest.


Keywords: Bedijking, Fyslân, Friesland, Geschiedenis, Moederpolders, Dorpsdijken, Ringdijken, Middeleeuwen, Hartwert, Burchwert, Kloosterweg

Ringdijk Moederpolder

Fryslansite ©Hendrik van Kampen